Ton Boot is een Nederlandse oud-basketbalspeler en sinds zijn stoppen basketbalcoach. Boot wordt een grote algemene sportdeskundigheid toegekend. Daardoor geeft hij langs verschillende wegen gevraagd en ongevraagd kritiek en advies, aan of over verschillende sporten, sporters en sportclubs. Zo schrijft hij sinds januari 2008 een column in De Telegraaf. Afgelopen maandag was het onderwerp van zijn column ‘Veranderbaarheid’. Een interessant onderwerp!
Boot kwam met het onderwerp ‘Veranderbaarheid’ naar aanleiding van de kopstoot door Gyon Fernandez aan een PSV-verdediger tijdens de voetbalkraker PSV-Feyenoord. Op grond van de TV-beelden kreeg de speler vijf wedstrijden schorsing van de aanklager van de KNVB waarmee Feyenoord akkoord is gegaan.
Als eerste noemde Ton Boot de reactie op de persconferentie van coach Ronald Koeman opmerkelijk en een verademing. Koeman stak zijn afkeuring over het incident namelijk niet onder stoelen of banken en gaf zo een duidelijk signaal af. Hij doorbrak daarmee volgens Boot het onzinnige taboe om zogenaamd de speler te beschermen en respect te tonen en liet hiermee zien dat hij pers en publiek serieus nam. Hier ben ik het zeer mee eens.
Naar aanleiding van het gedrag van Fernandez, maar ook naar aanleiding van de schorsing van spits Guidetti gaat Ton Boot in zijn column verder over het begrip veranderbaarheid. Zijns inziens behoort veranderbaarheid voor een coach een sleutelbegrip te zijn. Voor Boot is de vraag of een speler goed of slecht is bij de beoordeling meestal niet relevant. De coach is per definitie toch niet tevreden. De kernvraag voor hem is of de speler veranderbaar is: kan hij technisch, tactisch, fysiek en vooral mentaal verbeteren? Deze beslissing is volgens Boot voor een groot gedeelte intuïtief en daarmee ook subjectief.
In het geval Guidetti zou Boot als coach dus taxeren of zijn gedrag veranderbaar is. Bij een bevestiging ziet hij het gebeurde als een belangrijk leermoment en is hij van mening dat de pupil alle hulp en steun dient te krijgen. Dit ben ik met hem eens. Gebeurt het verkeerde gedrag meerdere malen, zegt Boot, dan is de speler een recidivist en dienen coach en speler simpelweg afscheid van elkaar te nemen.
Terugkerend naar Fernandez. Deze speler gaf eerder dit seizoen een NEC-speler een klap en werd toen voor zes wedstrijden geschorst. Dit was het nog niet: bij zijn vorige club Excelsior kreeg hij respectievelijk drie en twee wedstrijden aan zijn broek na een elleboogstoot en natrappen. Volgens Boot is Fernandez een meervoudige recidivist, en is hij niet veranderbaar.
Feyenoord denkt hier anders over. De club wil met hulp van een psycholoog een gedragsverandering teweeg brengen. Ik vind dat een goed gebaar en ben het dus niet met Boot eens met betrekking tot zijn bewering dat een recidivist onveranderbaar is. Niemand is onveranderbaar, ofwel, iedereen kan veranderen. De voorwaarde is alleen dat iemand wel moet wíllen veranderen. Van Fernandez kun je hooguit zeggen dat ie dat tot op heden niet heeft gedaan. Misschien zag ie er de noodzaak nog niet van in. Ondanks al zijn ongeoorloofde gedrag in het verleden heeft ie het immers inmiddels wel tot spits van Feyenoord gebracht. Kijk maar naar Ibrahimovic: op zijn 30ste het ultieme voorbeeld van een recidivist, maar hij heeft wel aan ik weet niet hoeveel landstitels bijgedragen en is momenteel weer topscorer in de Serie A. De realiteit is nog altijd dat tal van clubs bereid zijn miljoenen voor hem te betalen, in plaats van afscheid van hem te nemen. De reden daarvoor is simpel: zijn opbrengsten zijn hoger dan zijn kosten, want naast zijn ongeoorloofde gedrag doet hij wat als hij als een van de beste van de wereld kan: doelpunten maken. Geef zijn werkgevers eens ongelijk.
Niet dat ik buitensporige gedragingen als van Fernandez of Ibrahimovic goedkeur, allerminst. Het voetbal zou veel leuker zijn en de spelers veel betere voorbeelden voor de jeugd zonder al die kop- en elleboogstoten.
Boot vindt de hulp van Feyenoord lofwaardig, maar hij vraagt zich af waarom Feyenoord nu pas een psycholoog in de hand heeft genomen en vindt het vreemd dat Fernandez na zoveel incidenten niet zelf hulp heeft gezocht. Hij verkoopt zich immers als capabele speler en als hij daarin faalt, komt hij in feite niet zijn contractuele verplichtingen na. Bovendien gaat het volgens Boot om het eigen welzijn van de speler. Dat wil dus meteen zeggen dat de psycholoog door de goed verdienende prof zelf betaald moet worden. Boot stelt de vraag waarom de club daarvoor op moet draaien?
Ik ben het met Ton Boot eens dat het het beste zou zijn als Fernandez zelf een psycholoog zou nemen. Simpelweg omdat dit zou aangeven dat ie van zichzelf gemotiveerd is om iets aan zijn ongeoorloofde gedrag te doen en dit de meeste kans op verandering geeft. Maar sommige mensen hebben nu eenmaal meer druk (of schorsingen) nodig om tot verandering te komen en soms wil een zetje van anderen, zoals van de club of de trainer, helpen.
Ik snap de gedachte van Boot met betrekking tot het opdraaien voor de kosten door Feyenoord, maar als je deze vraag stelt is het einde wel zoek: elke speler heeft zijn plus- en minpunten. Net zoals de technische kwaliteiten van een speler te kort kunnen schieten, kunnen de mentale kwaliteiten van een speler te kort schieten. En een voetballer met uitstekende mentale kwaliteiten maar mindere technische kwaliteiten hoeft zijn techniektrainer toch ook niet zelf te betalen? Of: bedrijven betalen toch ook cursussen voor hun werknemers om hen op bepaalde gebieden bij te spijkeren?
Positief dus dat Feyenoord Fernandez sportpsychologische hulp aanbiedt!
Tot slot nog een ander punt: Boot stelt dat de beoordeling of een speler zich technisch, tactisch, fysiek en vooral mentaal nog kan verbeteren voor een groot deel intuïtief en daarmee ook subjectief is. Hiermee ben ik het nogmaals oneens met Boot: met de juiste vragen bij het intakegesprek valt dit voor een groot deel te achterhalen!
Dit brengt me bij het onderwerp van het aannamebeleid in de voetbalwereld. Op dit gebied, bij de aanname van belangrijke nieuwe medewerkers met hoge salarissen, zoals spelers en coaches, dus, gaat het in de voetbalwereld nogal eens mis. Denk even aan de aanname van Erwin Koeman bij FC Utrecht, of aan het aannamebeleid van trainers bij Chelsea…. en zo zijn er veel voorbeelden te noemen.
Veelal blijft het bij een haastig praatje met coach en/of technisch directeur en ontbreekt een gedegen aannameproces, waarin, als daar aanleiding voor twijfel of zorg over is, een onderwerp als veranderbaarheid kan worden getoetst. Het aannameproces is in elk bedrijf een belangrijk HR-onderwerp, en zou dat ook in de voetbalwereld moeten zijn. Het is in elk geval een van de onderwerpen, waarin, net als in de mentale kant van het voetbal, in de voetbalwereld nog veel vooruitgang kan worden geboekt. Meer daarover volgt!
