Steeds jonger vertrekken Nederlandse voetbaltalenten naar grote clubs, vooral in Engeland. Maar wat komt er van hen terecht in sportief opzicht? Een rondgang langs de velden vertelt een ontluisterend verhaal.
Door Willem Vissers
Als hij alles had geweten wat hij nu weet, alle ervaringen van alle jongens had gekend, dan had Vincent van den Berg (22) zijn loopbaan anders opgebouwd. Dan was hij misschien langer in Nederland gebleven en niet op 17-jarige leeftijd naar Arsenal vertrokken.
Maar spijt heeft hij niet. Je weet immers niet alles van te voren in het leven. Bovendien: de ervaring was geweldig. Arsenal, club van Wenger en Van Persie, is een voorbeeldclub op de Playstation van iedere jongen. Het trainingscomplex is de voetbalhemel. Trouwens: welk talent kan of wil weerstand bieden als Chelsea komt? Liverpool? Arsenal? Wie durft dat? Misschien komt die kans nooit weer.
Dit is dus geen verhaal met een oordeel over Engelse clubs die de ene na de andere buitenlandse tiener aantrekken, in de hoop dat één of twee van hen doorbreken. Dit is ook geen verhaal over de boosheid van Nederlandse clubs en politiek Den Haag over de uittocht van soms piepjong talent naar Engeland; geen stuk dus over het bijna wanhopige Feyenoord, dat deze week een onderzoek gelastte naar de werkwijze van zaakwaarnemer Lerby en Manchester City, nu alweer een voetballer van 16 (Karim Rekik) dreigt te vertrekken. De zoveelste, na Bruma, Van la Parra, Ebecilio en Ake.
Dit is ook geen verhaal over de hunkering van jeugd naar het grote geld, of over lucratieve baantjes voor vader en moeder in Londen. Nee, dit is een artikel over speeltijd, over de gehoopte en verwachte doorbraak. Eigenlijk gaat het gewoon over voetballen. En de feiten zijn dan een beetje treurigstemmend: talenten die vóór hun doorbraak in Nederland vertrekken, bereiken het eerste elftal van hun buitenlandse club niet of slechts sporadisch.
Rajiv van la Parra, voorheen van Feyenoord en nog altijd pas 19, speelde dit seizoen tenminste nog 62 minuten voor Caen (Frankrijk) in de competitie, verdeeld over drie duels. Doelman Tim Krul (22) mocht dan international zijn bij Jong Oranje, als hij al eens een basisplaats verwierf bij Newcastle United, was dat voor korte duur.
Voorlopers van de uittocht, zoals Sherjill McDonald (26) en Melvin Fleur (27), die als jongens van Ajax vertrokken naar Anderlecht, zijn nu in de kracht van hun leven, doch voetballen bij Germinal Beerschot en Noordwijk.
Jordy Brouwer (23) keerde onlangs van Liverpool terug naar Nederland (ADO). Vincent van den Berg was eens van Arsenal en nu van Excelsior Maassluis. Arsenio Halfhuid (19) is verdediger bij Volendam, na een avontuur bij Aston Villa. Danny Hoesen (20) hoopt op een nieuw contract, om alsnog te gloriëren bij Fulham. Nacer Barazite (20) is van Arsenal, via een blauwe maandag bij Vitesse, bij Austria Wien in Oostenrijk beland.
Zelfs Jeffrey Bruma, door veel talenten als voorbeeld genoemd, is deze winter door Chelsea uitgeleend aan Leicester City (een klasse lager), net als Patrick van Aanholt (20). Natuurlijk, Bruma is nog altijd pas 19, de wereld ligt voor hem open, hij kreeg al speeltijd in het eerste en hij mocht al trainen met John Terry en Frank Lampard, maar je mag best een vraag stellen, zonder dat het antwoord is te geven. Die vraag luidt: had hij bij Feyenoord niet al twee jaar in het eerste elftal gestaan?
Want clubs in Engeland kopen voor hun eerste elftal veelal buitenlandse sterren. Het is moeilijk om via de jeugdafdeling het vlaggenschip te bereiken. Daarvoor moet je heel goed zijn en wat geluk hebben. Zo krijgt de net 19-jarige Nadir Ciftci (afkomstig van ADO) veel speeltijd bij Portsmouth, omdat de club degradeerde, bijna failliet was en dure voetballers als Defoe en Crouch verkocht.
Arsenio Halfhuid neemt na de dinsdagtraining op het hoofdveld van Volendam plaats op de tribune. De zon schijnt. Gezellige club. Hij is uitgeleend door Aston Villa, waar hij trainde met sterren als Carew en Milner, waar een accommodatie ligt met vijftien velden. Dat had hij nooit willen missen.
Hij ging naar Engeland toen hij 17 was. Zijn ouders bleven bij zijn twee broertjes. Hij kwam terecht in een gastgezin, met een Zwitserse jongen. ‘Met de A-jeugd hebben we de finale van het bekertoernooi voor jeugd gespeeld, op Stamford Bridge. Schitterend. En ik was door blessures nog even spits in de A-jeugd, toen heb ik een keer drie doelpunten gemaakt. Maar ik ben centrale verdediger.’
In zijn tweede jaar bleek dat het eerste elftal te ver weg is en het tweede elftal niet zo veel voorstelt. Op een gegeven moment wilde Halfhuid voetballen, omdat een jongeman wedstrijden nodig heeft om zich te ontwikkelen.
En dus liet hij zich onlangs uitlenen aan Volendam, waar hij nog niet altijd in het eerste elftal speelt. ‘Maar ik voel me thuis, het is weer een stap, en mijn familie is dichtbij.’ In april onderhandelt hij met Aston Villa over een nieuw contract. Of hij dat krijgt? Hij zou het niet weten.
Jordy Brouwer denkt met vreugde terug aan de finale van tweede elftallen om de landstitel, waarin hij scoorde voor Liverpool. Dat was een hoogtepunt in ruim drie jaar. Natuurlijk had hij in sportief opzicht meer verwacht nadat hij was gekomen van Ajax, waar hij bekendstond als een groot talent.
‘Uit gesprekken met toenmalig manager Benitez bleek dat hij me wilde inzetten tijdens de wedstrijden om de League Cup, want de competitie voor tweede elftallen is niet zo interessant in Engeland. Hij gaf me een goed gevoel, maar in de praktijk is van zijn voornemen weinig terechtgekomen.’
Hij werd uitgeleend aan RKC, maar raakte geblesseerd. Nu voetbalt hij dus voor ADO. Als invaller voor Boelikin maakte hij onlangs tegen NEC zijn eerste doelpunt in de eredivisie. Volgend seizoen moet hij er staan.
Of hij verder was geweest als hij in Nederland was gebleven? ‘Dat weet ik niet, hoewel ik bij Ajax topscorer was en in nationale elftallen speelde.’
Of je zo’n vroege stap naar het buitenland moet afraden? ‘Dat moet iedereen zelf bepalen. Het is moeilijk om voor anderen te spreken.’
Of hij zich mislukt voelt? ‘Nee, het was een mooie ervaring. Ik heb veel geleerd, op andere vlakken ook. Ik ben volwassen geworden en heb op mezelf gewoond, in een ander land. Ik ben jong genoeg om opnieuw te beginnen.’
Dat beweren ze allemaal: Van den Berg, Halfhuid, Brouwer. Ze hebben geleerd. Ze woonden op zichzelf, ze ontmoetten vrienden, ze gingen om met tegenslag. Qua voetbal had het beter kunnen lopen.
Danny Hoesen, opgeleid door Fortuna Sittard, zit bij het tweede elftal van Fulham. De club uit Londen verhuurde hem al eens aan HJK Helsinki, nadat manager Hodgson hem had verteld niet meer te kunnen bieden dan ‘de bank’. Op het Finse kunstgras raakte hij geblesseerd. Na maanden revalidatie is hij bijna terug, maar zijn contract loopt af. Hoesen hoopt bij te tekenen en te debuteren in het eerste elftal.
Had hij niet bij Fortuna moeten blijven om te rijpen en naam te maken? ‘Toen ik bij de selectie kwam, was de club bijna failliet. Ik wilde een stap maken.’ Maar natuurlijk is het soms moeilijk in Londen. ‘Als je speelt praat iedereen met je, anders niemand.’
De eerste wedstrijd met de A-jeugd, bij Crystal Palace, vergeet hij nooit. Zoveel fysieke kracht. ‘Ik dacht: wat heb ik hier te zoeken.’ Maar hij heeft geleerd en raakte gefascineerd door de passie. Wie in de opleiding van een club is opgenomen, doet alles om zijn droom te verwezenlijken.
Vincent van den Berg kon toen hij 17 was naar alle topclubs in Nederland, tijdens een goede periode bij Heerenveen. En dus naar Arsenal. ‘Ik was gelijk verkocht toen ik het complex van Arsenal zag. Mijn ouders zagen het niet zo zitten, maar gingen achter hun zoon staan. Ik kwam in een droom terecht. Bij het tweede bezoek sprak ik met manager Arsène Wenger.’
Het eerste jaar was voorbij voordat hij het in de gaten had, hoewel hij tijd verloor omdat het niet helemaal klikte met het gastgezin. In het volgende seizoen bleek dat het tweede elftal weinig wedstrijden speelt en liet hij zich verhuren aan Go Ahead Eagles. Na vier dagen liep hij een knieblessure op. Later werd hij nog een keer verhuurd, aan Zwolle.
Toen kreeg hij de ziekte van Pfeiffer. Uiteindelijk liep zijn contract in Londen af en keerde hij terug naar Excelsior Maassluis waar hij langzaam, na veel training, zijn oude niveau oppikte.
‘Het was moeilijk te accepteren, van Arsenal naar Excelsior Maassluis’, geeft hij toe, maar nu heeft hij het weer naar de zin. Hij voetbalt weer goed.
Van den Berg wil zijn studie afronden en een nieuwe poging wagen het betaald voetbal te bereiken. Brouwer begint opnieuw in de eredivisie, Halfhuid hoopt dat hij mag blijven bij Villa, hoewel hij vooral veel wil voetballen.
Ze hebben geen wedstrijd gespeeld in het eerste elftal van hun Engelse club, maar ze koesteren hun zoete herinneringen.
